Divan Sazı Tekne Boyu Kaç Santim Olmalı?

Bu çalışmada size divan sazı boyutları konusunda bilgiler vereceğiz….

Divan sazı nedir? Divan sazının ölçüleri nelerdir?

Ters telleme nedir? Bu çalışmada bulacaksınız….

Değerli dostlar…

Bağlama boyutları konusunda son derece yanlış bilgiler ortalıkta dolaşıyor…

Örneğin zaman zaman bağlama satış ilanlarında 42 tekne saz için bile, 42 tekne divan saz olarak ilan veriliyor….

Fakat bu tip bilgiler tamamen yanlış bilgilerden oluşuyor ve kulaktan dolma oluşan bu bilgiler insanları yanıltmaya devam ediyor…..

Bu noktada bir sazın divan sazı olarak isimlendirilebilmesi için o sazın en az 49 tekne olması gerekiyor…

Peki neden 49 tekne ve yukarısı?

Divan sazının temel olarak iki türlü çalım tekniği bulunmakta…

1-ABDAL DÜZENİ:

Bunlardan birincisi Abdal düzeni dedikleri bozlak çalan sanatçıların kullandığı yöntem…

Bu düzenen Neşet ERTAŞ düzeni de denilmektedir….

Bu tür türkülerde sanatçının tiz do re mi fa seslerine çıkması için akordun la, sol diyez, sol veya fa ya çekilmesi gerekir…. ve bu tonda sanatçılar ince notalara çıkabilir…

Örneğin Neşet Ertaş; la, sol diyez ya da sol akordu çeker ve re karar çalar….

Bu noktada sazın kalın seslere akordu için sazın büyük saz olması gerekir…

Divan sazı tekne boyutuyla ilgili olarak….
Abdal düzeni, neşet düzeni ya da bozlak çalınacaksa….
46-49 tekne….fa, sol, la akordu yapılıp, re karar çalınabilir….

2-Ters Telleme (Çekiç Ali Düzeni) Divan Sazı Uygulaması

Divan sazının diğer çalım şekli ise; çekiç ali, orhan düzeni ya da ters telleme denilen alt tellere bam tel takmadan kullanılan sistemdir…

Çekiç Ali, İsmail Altunsaray ve en önemlisi Orhan GENCABAY’ın çaldığı ve Orhan Baba dediği divan sazı; bu yöntemde (ters telleme) kullanılmakta ve çalınmaktadır….

Ters telleme yapılacaksa sazın tekne boyu en az 51-52 cm olmalı….

Bu sistemde; alt tellere; iki tane 0,30-0,32 çelik tel takılır…

Ortaya 0,60 bam ve 0,22 çelik tel…

Üste ise 0,90-1.00 lik bam bam ya da kalın bam denilen tel takılır….

Bu sistemde alt tel do ya da do diyez çekilir…

Örneğin Orhan Gencebay do diyez çeker ve sol kararlı olarak eserlerini icra eder….

Ters telleme yapılacak ise, iyi performans için  saz teknesi en az 51 ve üzeri tekne kullanılarak, do, do diyez ve re akordu yapılarak, istediğiniz karardan çalınabilir……

Örneğin 50 tekne olursa, alt tele çekilen do sesinde tellerde yeterli gerginlik olmadığı için tat vermez…

Bu nedenler en az 51 tekne ve tel uzunluğu (iki eşik arası uzunluk)  en az 108 cm olmalıdır……

Lütfen soru ve görüşlerinizi yorum kısmına yazınız…..