Çok Yıllı Bütçeleme Süreci-3
Bütçe Süreci
- Orta Vadeli Program: 5018 sayılı Kanunun 16’ncı maddesi uyarınca, merkezi yönetim bütçesinin hazırlanması süreci, Bakanlar Kurulunun Mayıs ayının sonuna kadar üç yıllık dönemi kapsayan orta vadeli programı kabul etmesiyle başlayacaktır. Nitekim Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından hazırlanan orta vadeli program 31.05.2005 tarihli ve 25831 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olup 2006 mali yılı merkezi yönetim bütçe süreci başlatılmıştır.
Orta vadeli programda, temel amaç ve hedefler, makroekonomik politika ve hedefler, program dönemi hedef ve göstergeleri, program dönemi gelişme eksenleri, sektörel politikalar ve temel ekonomik büyüklükler yer almıştır.
Orta vadeli programda yukarıda belirtilen hususlar ana hatlarıyla şu şekilde belirtilmiştir.
“Stratejik amaçlar temelinde kamu politikalarını şekillendirmek ve kaynak tahsisini bu çerçevede yönlendirmek için, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu doğrultusunda ilk Orta Vadeli Program 2006-2008 dönemini kapsayacak şekilde hazırlanmıştır. Kamu ve özel kesim için öngörülebilirliği artıracak bir yol haritası niteliğinde olan bu Program, son yıllarda sosyal ve ekonomik alanda sağlanan gelişmelerin daha sağlam bir zeminde sürdürülmesi suretiyle güven ve istikrara katkıda bulunacaktır.
Bakanlık ve kurum bütçelerinin hazırlanmasında, idari ve yasal düzenlemelerin gerçekleştirilmesinde, kurumların karar alma ve uygulama süreçlerinde programın amaç ve öncelikleri esas alınacaktır. Bu önceliklerin hayata geçirilmesine dönük somut tedbir, proje ve faaliyetler, kamu kurum ve kuruluşlarının katkılarıyla oluşturulacaktır.
Dinamik bir yapı arzeden ve üç yıllık perspektife sahip olan Program, yıllık uygulamaların sonuçları ve genel şartlardaki değişmeler dikkate alınarak, her yıl yenilenecektir.
İlk uygulama yılı Avrupa Birliğine katılım müzakerelerinin başlangıcıyla çakışan Program, sürdürülebilir yüksek büyüme sağlanmasında temel bir araç olacaktır.
Avrupa Birliğine üyelik yolunda, toplumun bütün kesimlerinin gözetildiği ve ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınmasının hızlandırıldığı bir ortamda, insanımızın yaşam kalitesini yükseltmek Orta Vadeli Programın temel amacıdır.
Mevcut siyasi istikrar, gerçekleştirilen reformlar, ülkemizin genç, eğitimli ve girişimci insan gücü, uluslar arası rekabete açık sanayisi, işleyen piyasa ekonomisi, doğal ve kültürel değerleri, toplumun refahının yaygınlaşarak artmasına katkıda bulunacaktır.”
Programda, makroekonomik politika ve hedefler ise şu başlıklar altında belirtilmiştir.
- Büyüme ve istihdam
- Maliye politikası
- Kamu harcama politikası
- Kamu yatırım politikası
- Kamu iktisadi teşebbüsleri ve özelleştirme
- Borçlanma politikası
- Vergi politikası
- Para politikası ve fiyat istikrarı
- Ödemeler dengesi
Program dönemi hedef ve göstergelerine şu başlıklar altında yer verilmiştir.
- Büyüme ve istihdam
- Kamu maliyesi
- Ödemeler dengesi
- Fiyat
Program dönemi gelişme eksenleri;
- İnsan kaynaklarının geliştirilmesi ve istihdam edilebilirliğin artırılması,
- Sosyal içerme ve yoksullukla mücadele,
- İşletmelerin rekabet gücünün geliştirilmesi,
- Bölgesel gelişme ve bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılması,
- Kamuda iyi yönetişim,
olarak belirlenmiştir.
Daha sonra, sektörel politikalara ve temel ekonomik büyüklüklere yer verilmiştir.
Yine orta vadeli programda, bundan sonraki süreçte;
5018 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi gereğince, Orta Vadeli Programın temel amaç, öncelik ve makro hedefleriyle tutarlı olmak üzere Haziran ayının onbeşine kadar Orta Vadeli Mali Planın hazırlanarak Yüksek Planlama Kurulu kararıyla yürürlüğe gireceği ve kuruluşların, Orta Vadeli Programda yer alan amaç ve öncelikler ile Orta Vadeli Mali Planda verilecek ödenek teklif tavanlarını esas alarak, tedbir önerilerini ve bütçe tekliflerini, 5018 sayılı Kanunun 17 nci maddesi çerçevesinde, hazırlayacakları, kuruluşlarla yapılacak bütçe müzakerelerinin bu doğrultuda yürütüleceği ifade edilmiştir.