Bayram Harçlığından Sigorta Primi Kesilir mi?
Bayram Harçlığı Sigorta Prim Matrahına Dahil Mi?
Bayramlar, halk olarak bizi birbirimize kenetleyen günlerdir. Yürekler yumuşar, insanlar birbirlerine gülümser ve hatalar telafi edilip kırgınlıklar ve dargınlıklar sonlandırılır. Bayramlarda toplumsal yapı ve aile içerisindeki iletişimler bu şekilde olurken toplumun bir parçası olan iş hayatında da iletişim aynı şekilde işler. Tüm işyerlerinde patronlar ile çalışanlar bayramlaşır. İyi dilekler karşılıklı olarak birbirlerine iletilir. Varsa kırgınlıkların, şahsileştirilmediği sadece işin tabiatından kaynaklandığı, işçisiyle patronuyla bir aile olunduğu vurgusu yapılır. Hatta çoğu patron işçisini ailelerinden ve akrabalarından ayırt etmediklerini göstermek ve hissettirmek için bayram günlerini de vesile ederek işçilerine “bayram harçlıkları” nevinden ödemelerde bulunurlar.
Çoğu işveren, bunun sadece harçlık olduğunu, arızi bir ödeme olduğunu ve bu ödemenin prim matrahına dahil olmadığını zannederek, yapılan ödemenin prim tahakkuklarını ve prim ödemelerini yapmayı akıllarına getirmezler. Ta ki defterleri SGK tarafından incelemeye alınıncaya kadar. İnceleme sonucunda yaptıkları hayır işlerine ve iyiliğe pişman olmasalar da bundan sonra yapacakları hayır işlerinde tereddüt yaşayabilirler.
KANUNLAR, TOPLUMSAL DEĞERLER ZARAR VERMEMELİ;
Bayramlar ve içerdiği anlam, bizim manevi değerlerimizdendir. Kanun yapıcılar işverenleri hep, hakkı gasp edici görerek düzenleme yapmamalıdır. Bayram harçlıklarının prime dahil edilmesi, işverenler tarafından prim matrahı kapsamı dışında bırakılan ücret ve benzeri ödemelerin bayram harçlığı şeklinde ödenerek SGK’ nın prim kaybına yol açacağı düşüncesi ile yapılmaktadır.
Eğer böyle bir kaygı varsa yapılacak işlem, verilecek bayram harçlık miktarının tavanını belirlemek olmalıdır. İşverenlerin hem hayır olsun diye hem de yardım olsun diye verdikleri bayram harçlıklarından prim alınması, bu yardımların yapılmasını engellemekte ve bayram harçlığı gibi toplumsal değerlerimizi yok etmektedir. Oysa devletlerin görevi toplumsal değerleri yok etmek değil onları yaşatmak için bireyleri teşvik etmek olmalıdır. Bayram harçlığına sadece bayram harçlığı olarak bakmamak gerekmektedir. İşverenler tarafından işçilerine bayram harçlığı şeklinde yapılan ödemeler, hem ortak kazancın paylaşımı hem de yardımlaşmanın en güzel örneklerinden biridir.
SİGORTA PRİM MATRAHINA DAHİL OLMAYAN ÖDEMELER;
Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminat kapsamında yapılan ödemelerin tamamı prim matrahına dahil değildir. Dikkat edilirse Kanun koyucu prime dahil edilmeyecek ödeme kalemlerini tek tek saymış ve sonuna vb kısaltmasını koymamıştır. Bu kalemlerde yapılan ödemeler her ay sürekli yapılsa bile prime dahil kazançlardan sayılmaz.
Bunun yanında, Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prim matrahına dahil değildir. Bu kapsamdaki ödemelerin, kurumca belirlenen miktarlarından prim alınmazken, kurumun belirlediği miktarı aşan ödemelerden prim alınır.
Yukarıda belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemelerden prim alınır. SGK uygulama Kanunu dışındaki diğer Kanunlarda, yapılan ödemenin sigorta priminden muaf olduğu belirtilse bile SGK yapılan ödemeden prim alır.
DÜZELTME NASIL YAPILIR;
Eğer işveren bayram harçlığının sigorta prim matrahına dahil edileceğini bilmiyorsa ve bayramda işçilerine ödediği bayram harçlığı ödemelerini SGK’ ya bildirip prim ödememişse geriye doğru düzeltme işlemi yapmasında yarar bulunmaktadır. Çünkü düzeltme işlemi yapılmadan, SGK denetim elemanları tarafından “bayram harçlığı” adı altında yapılan bu ödemeler tespit edilirse geriye doğru prim tahakkukları yapılır, hem primler gecikme cezası ve gecikme zamlarıyla beraber tahsil edilir hem de ödemenin yapıldığı her ay için o dönemdeki asgari ücretin 2 katı tutarında idari para cezası verilir.
Yapılan yardımlaşma ve hayrın cezası bunla da sınırlı kalmaz. Birde işveren, tespit tarihinden itibaren bir yıl boyunca Beş puanlık indirimden yararlandırılmaz.
SORU:
Şirket ortakları olarak her birimizin aylık Bağ-Kur primlerimiz 2.300 tl civarında , Yönetim kurulu üyesi olduğumuz ve çalıştırdığımız yüksek maaşlı personelimin bulunmasından dolayı. Aylık sosyal güvence prim ödeme maliyetini düşürüp , emeklilikte de yüksek maaş almak için nasıl bir uygulama yapmamız gerekiyor. Bağ-Kurlu gözükmeye devam etmek zorunda mıyız? SSK lı gözükemez miyiz ? Ali AKÇAY/ADANA
CEVAP;
Ali Bey;
Sadece şahıs işletmelerinde, işverenin yanında çalıştırdığı sigortalılardan daha az prime esas ücret beyanında bulunamayacağı kuralı var.
Sermaye şirketlerinde böyle bir kural yok. Sermaye şirketlerinde işveren şirket olduğundan şirket ortakları, şirkette çalışan sigortalılardan daha düşük prime esas ücret beyanında bulunabilir.
Örneğin, AS LDT ŞTİ de 4 ortak varsa ve genel müdür 10.000 Tl ücret alıyorsa, 4 ortak , prime esas ücret beyanlarını asgari ücret üzerinden yapabilirler. Ücretin asgari ücret üzerinden yada düşük ücret üzerinden yapılması emekli maaşını da etkileyecektir. Şirket ortakları hem primi düşük ödeyeyim hem de maaşı düşük almamda bir sakınca yok diyorlarsa prime esas ücretlerini düşük beyan edebilirler.
Şirket ortakları, ortağı oldukları şirketlerden SSK’ lı bildirilemezler. Ancak başkasına ait işyerlerinde çalışıyorlarsa SSK lı olabilirler.
Kaynak: ADANASMMMO / Mustafa Keskin