FİNANSAL MUHASEBESMM/YMM/BAĞIMSIZ DENETİM

Bağımsız Denetime Tabi Şirketler Hangileridir? (yeni)

Bütçe-8

Mevzuatımızda yer alan zorunlu bağımsız dış denetime tabi şirket türleri şunlardır.

SPK mevzuatına tabi şirketler.
Bankalar Kanununa tabi şirketler (Bankalar ve özel finans kurumlan)
Sigorta ve Reasürans şirketleri

Sermaye Piyasası Kanunu Kapsamına Giren Kuruluşlar

Sermaye Piyasası Kanunu Sermaye Piyasasında güven ve açıklığı sağlamak amacıyla çıkartılan, bu amaçla değişik kurumlan düzenleyen bir kanundur. Bu kanun para ve sermaye piyasalarında faaliyet gös­teren tüm kişi ve kuruluşları kapsamına almaktadır. Bu kanuna istinaden Sermaye Piyasası Kurulu değişik düzenlemeler yapmaktadır.

Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında Kurul’un düzenlemelerine tabi olan şirket türleri şunlardır.

Ortak sayısı 500’den fazla olduğu için halka açık olduğu varsayılan şirketler
Ortak sayısı 500’den fazla olmamakla birlikte menkul kıymetlerini halka arz ettikleri için kurul gözetimine tabi şirketler
Aracı kuruluşlar
Yatırım ortaklıkları
Yatırım fonları
Girişim sermayesi ortaklıkları
Portföy yönetim şirketleri
Emeklilik yatırım fonları,
Tedrici şekilde kurulan AŞ’ler.
Hisse senetleri menkul kıymet borsalarında ve/veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören anonim ortaklıklar,
Hisse senetleri halka arz edilmiş olan veya arz edilmiş sayılan ortaklıklar,
Aracılık faaliyetlerine münhasır olmak üzere bankalar,
İpotek finansmanı kuruluşları,
Konut finansmanı fonları,
Varlık finansmanı fonları,
Nitelikli yatırımcılara satılmak üzere pay hariç sermaye piyasası aracı ihraç eden anonim şirketler
Kanun’da düzenlenmiş ve anonim şirket olarak faaliyette bulunan borsalar, teşkilatlanmış diğer piyasalar ve takas ve saklama kuruluşları ve
Kurul tarafından finansal tablolarının bağımsız denetimi gerekli görülen diğer işletmeler

SPK kapsamına girmenin bazı doğal sonuçları olmaktadır. Bu sonuçlar şun­lardır

– Şirket ana sözleşmesinin Sermaye Piyasası Kanununa uygun hale getirilmesi

–Şirketin sermaye artırımı, tahvil finansman bonosu gibi menkul kıymetlerin arzında SPK’ndan ön izin alınması ve menkul kıymetlerin SPK tarafından kayda alınması zorunluluğu,

–Menkul kıymetlerin halka arzında bunların şeklinde basımında, faiz ve kar payı dağıtımında SPK düzenlemelerine tabi olmak ve kar payı dağıtım zorunlulu­ğu.

–Bağımsız dış denetime tabi olma

–Özel durumların kamuya açıklanması zorunluluğu

Bağımsız dış denetim kapsamında olan halka açık şirketleri de ikiye ayırmak gerekmektedir. Bunlardan bazılarının hisse senetleri borsada işlem görürken bazılarının görmez. Borsada işlem gören şirketler ayrıca İMKB’nin düzenlemelerine de uymak zorunda kalırlar.

Bu tür şirketlerde denetim yapılabilmesi için, denetim şirketinin AŞ şeklinde kurulmuş olması, ortaklarına az % 51 ’inin sorumlu ortak baş denetçi olması gibi bazı gereklilikler söz konusudur. Kanun kapsamını) olan şirketler bu yetkiyi almış denetim şirketlerine mali tablolarını sürekli ve eğer borsada hisse senetleri işlem görüyorsa sınırlı denetim esaslarına göre denetletmek zorundadır. Genel kurullarında sadece bağımsız dış denetimden geçmiş mali tabloları görüşme konusu yapılabilir

Bankalar ve Özel Finans Kurumlar

Bankalarda bağımsız dış denetim yapabilecek denetim şirketleri BDDK’ dan izin alarak kurulabileceklerdir. Bu denetçiler bankalar tek düzen hesap planı ve muhasebe tebliğlerine uygun şekilde denetim görüşü vere­ceklerdir. Bankaların denetimi de sürekli, ara dönem ve özel denetim çalışması şeklinde olabilecektir.

Görüldüğü gibi bankalar ve özel finans kurumlarında denetim yapabilmek için SPK’ dan alınan bağım­sız dış denetim yetkisi yetmemekte, bir de ayrıca BDDK’ dan izin almak gerekmektedir. Bankalar yılsonu (sürekli),ara dönem(sınırlı)ve özel denetim yaptırabilirler.

Bankacılık Kanunu uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun düzenleme ve denetimine tabi şirketler şunlardır

Bankalar,
Derecelendirme kuruluşları,
Finansal holding şirketleri,
Finansal kiralama şirketleri,
Faktoring şirketleri,
Finansman şirketleri,
Varlık yönetim şirketleri,
Finansal holding şirketleri üzerinde 5411 sayılı Kanunda tanımlandığı şekliyle nitelikli paya sahip olan şirketler

Sigorta ve Reasürans Şirketleri

Sigorta ve reasürans şirketlerinin de bağımsız dış denetimi zorunlu hale getirilmiştir. Ancak sadece yıllık mali tabloların bağımsız dış denetimi düzenlenmiştir.

Mevzuata göre sigorta ve reasürans şirketlerinde denetim yapmak için sadece Hazine Müsteşarlığından izin alarak denetim yetkisi kazanırlar. Buradan izin alabilmek içinde ya SPK’ dan ya da BDDK’ndan izin alın­mış bir bağımsız denetim şirketi olunması ve ayrıca ortaklardan bir tanesinin denetleyeceği şirketin çalışma alanında beş yıldan az olmamak üzere bilgi ve deneyim sahibi olduklarını Müsteşarlığa belgelendirmeleri gerekmektedir.

Sigorta şirketlerinin sınırlı ve özel denetim çalışmaları belli kurallara bağlı değildir.

Bağımsız Denetime Tabi Kuruluşlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.